Jose Manuel Bujanda Arizmendi
Lehenik gogoeta-galdera bat. Aimar Bretos irrati esatariari horrelako zerbait entzun ahal izan nion Dbus batean nindoalarik aurreko egunen. Horrela zioen: “Ez al zaizue iruditzen aspaldidanik elkarrizketa publikoa elkarrizketa baino konfrontazioa dela? Ia inork ez duela argudio berriez limurtzeko borondaterik? Aitzitik, sumatzen dut elkarrekintzak gero eta erasokorragoak direla, teorian iritzia aldatu eta norberaren jarrerak berrikusi ditzaketen argumentuekiko edo datuekiko ezjakintasun-jarrera dela nagusi. Gure inguru hurbileko gero eta pertsona gehiagok uste dute beren jarrera ideologikoak errealitate eztabaidaezinak eta objektiboak direla” Gogoetatsu jarraitu nuen Donostian zehar busean eserita Kontxa hondartza aurrean nuelarik. Eta gaurko honetan Hezkuntza gaiaren inguruan batzuetan sortzen den giro nahasi lotu nahiko nioke gogoeta hau.
Has nadin onartzen ez dudala ezer berririk aurkituko, esaten badut hezkuntza ez dela gai hutsala, baizik eta gizartearen funtsezko eta oinarrizko zerbait, etorkizunerako asegurua eta bermea hain zuzen Egia esan, herritarren bizikidetzaren, aurrerabidearen eta demokraziaren beraren oinarriak, zalantzarik gabe, adosten dugun hezkuntza-sistemak osatzen ditu. Helburua: adostasuna hezkuntzarekin zerikusia duten elementu guztien parte-hartzearekin lortzea. Elkarrizketa, eztabaida, eskuzabaltasun eta ikuspegi zabalarekin. Zeren Hezkuntza ez da epe laburreko arma politikoa. Kontu serioa da. Kalitatezko hezkuntzaren alde egiten ez duen gizarte batek oso garesti ordainduko baitu marrazten ari garen etorkizunean. Argi dago edozein gairi buruz negoziatzeko eta eztabaidatzeko jarrerarik onena, akordioak, hobekuntza-akordioak eta aurrerapenak lortzeko borondatea izatea dela. Hezkuntzan eta gure gizartean gertatzen ari diren aldaketek euskal hezkuntza-komunitatea osatzen dugun ikuspegi desberdinen hausnarketa eta egokitzapena eskatzen dute. Asmo komun bati erantzungo dion hezkuntzarako etorkizuneko Lege baten inguruan ahalik eta adostasun handiena lortzeko beharra da. Elkarrizketa, kritika eraikitzailea, konponbideak bilatzeko lankidetza, hausnarketa eta erantzukizun partekatua dira hobekuntzarako, hezkuntzari dagokion guztiaren aurrerapenerako eta hobekuntzarako oinarriak.
Lehentasuna eman behar zaie gizarte eta hezkuntza eragile guztien erantzukizunari, ikuspegi zabal eta argi luzeei, baita sindikatuenei ere. Bai. Erantzukizunak bai, guztiena, guztiona, denena, denona, baita Alderdi politikoei ere. Eajk, Bilduk Psek eta Podemosek etorkizuneko Hezkuntza Legearen oinarriak adostu zituztenetik, Podemos izan da akordioarekin gutxien konbentzitu dena, bere lan politikoa baldintzatzen duten presio sindikal handiak jasaten ari da eta etorkizuneko legetik aldentzeko argudioak bilatzera bultzatu dute. Podemosek dio Bildarratz Sailburua ez dela Itunarekiko leiala, Gobernuak ez diola mugarik jartzen itunpekoari, kontraesanetan murgilduz. Hezkuntza-itunak publikoaren eta itunpekoaren ahaleginak batzen dituen sarearen alde egiten du, baina itunpekoak ikasleen bereizketari amaiera emango diola finkatuta. Baldintza horiek ezarri ahal izateko, diru publikoa sartu behar du ikastoletan eta Kristau Eskolan, hezkuntza-sareko kide izan daitezen eta kontuak bete ditzaten. Baina estatuko legeak ere, Lomloe-k, ez du sare itundua mapatik ezabatzen. Lomloe Isabel Celaa ministro ohiak proposatutako hezkuntza erreforma da, Psoe-Podemos Gobernuarena. Eta non, ze artikulutan dio itunpeko sareari dirua kendu behar zaiola? Inon ez, are gehiago 81. artikuluak dio “ikastetxeei, publikoei eta itunpekoei, behar diren baliabideak eman behar zaizkiela zailtasun ekonomikoak dituzten haurrak eskolatu ahal izateko”. Eusko Legebiltzarrean, Podemosek itunpeko kuoten kobrantzaz hitz egin zuen. Ongi. Eusko Jaurlaritzak dio itunpeko hezkuntza doakoa izan behar dela gizarte-segregazioa saihesteko.
Baina, Podemosek gogorarazi zuen legeak debekatu egiten duela kuotak kobratzea, eta Lomloe aipatu zuen. Baina Lege honek 81.4 artikulua du, Podemosek aipatu ez zuena, eta Eusko Jaurlaritzari itunpeko eskola blindatzeko egindako akusazio orokorrarekin talka egiten duena. Artikuluak dioenez, hezkuntza-administrazioei dagokie prebentzio- eta konpentsazio-ekintza bat bermatzea, haur guztiak eskolatzeko baldintzarik onuragarrienak bermatuz, haur horien baldintza pertsonalek edo sozialek hasierako desberdintasuna badakarte hezkuntzaren etapetara iristeko. 81.4 artikuluak ezartzen duenez, hezkuntza-administrazioek beharrezko giza baliabideak eta baliabide materialak emango dizkiete ikastetxe publikoei eta itunpeko ikastetxe pribatuei, beren gizarte-baldintzak direla-eta hezkuntza-helburuak lortzeko zailtasun bereziak dituzten ikasleen egoera konpentsatzeko.
Artikulu horrek honako hau dio zehazki: Pedro Azpiazu sailburuak Pp+Cs taldeari egindako aurrekontu-eskaintza, bi urteko haurren gelak hitzartzeko inbertsioa jasotzen zuena. Eta ados dago Gobernu Kontseiluak ekainaren 21ean onartutako itunen aginduarekin eta azaroaren 14an argitaratutako onarpen- eta eskolatze-dekretuarekin. Dekretu horren arabera, bi urteko ikasle kalteberen eskolatzea zaindu behar da, eta hori gela pribatuak itunduak badira bakarrik egin daiteke, trukean konpromiso horiek eskatzeko. Zentzugabekeria sortzen da Podemosek Ppri hitzarmen hori eskaini izana kritikatzen duenean, zerbait berria edo publizitate gutxikoa balitz bezala. Baina aldez aurretik ezagutzeaz gain, Bildarratz Sailburuari idatziz egindako galdera batean, bi urteko ikasgelak hitzar zitzan tematu zen. Hala, Podemosek idatziz egindako galdera batean azalpenak eskatu zituen, bi urteko ikasgelak itunik gabe egoteagatik. Horrela, Bildarratz Sailburuak urriaren 20an idatziz emandako erantzun batean, Podemosi esan zion proposamena 2023ko ekitaldirako Aurrekontuen Legearen aurreproiektuan modulatuta dagoela eta, hala, 2023-2024 ikasturtetik aurrera adostuko dela. Argi luzeak beraz guztioi, denoi, Podemosi ere. “Ekinaz, ezina gainditu”.
